Mongolian IT

[gargan]

Єнєєдрийн байдлаар энэ чиглэлд хамгийн ашиг орлоготой салбар бол харилцаа холбоо, гар утасны vйлчилгээ гэдэгтэй хэн ч маргахгvй билээ.
Энэ салбарын дийлэнх хувийг гадаадын хєрєнгє оруулагчид буюу Япон, Солонгос улс эзэлдэг. Японы хєрєнгє оруулалттай Мобиком корпораци 370 гаруй мянга, Солонгосын хєрєнгє оруулалттай Скайтел компани 200 мянга гаруй хэрэглэгчтэй гээд бодохоор манай улсын хагас сая гаруй хvний мєнгє гадаадынхны халаас руу зvгээр л урсаад орчхож байна. Хэдийгээр эдгээр компаниуд монголд нэмэлт хєрєнгє оруулж байгаа боловч тэр бvхэн нь тухайн компанийн ємч учраас бид хэзээ ч єєрийн болгож чадахгvй. Yнэхээр харамсалтай. Гэвч бид ийм vйл ажиллагааг єєрсдєє хийж чадахгvйгээс хойш яалтай ч билээ. Олон улсын хэмжээний туршлагыг анзаарч байхад мэдээлэл холбоо технологийн салбарт хєрєнгє оруулалтыг шийдвэрлэхдээ бvтээгдэхvvнээ экспортод гаргах талыг илvv харгалздаг юм байна лээ. Yvнийг энэ салбарт хvчээ сорихоор завдаж буй “боссууд” анхаараасай билээ.
Гар утасны дараа ордог бизнесийн бас нэг ашигтай салбар бол компьютер болон тvvний тоног тєхєєрємжийн худалдаа, vйлчилгээ.
Мэдээж бид компьютерийг єєрсдєє vйлдвэрлэнэ гэдэг харьцангуй ахадсан ажил болоод байгаа. Тийм ч учраас гадаадын аль нэг компанийн монгол дахь албан ёсны тєлєєлєгч болохоос єєр аргагvй. Хувиараа компьютер авч ирж борлуулсанд орвол аль нэг компанийн тєлєєлєгч болчихвол хvмvvс итгэх нь ч илvv, бvтээгдэхvvн нь борлогдох нь ч арай хурдан юм шиг. Бvр аргагvй юм аа гэхэд бусдын хийсэн компьютерийг монголоосоо гадна Орос ч юм уу аль эсвэл Африкт зардаг боломж ч алга. Мэдээлэл технологийг хєгжvvлэхэд гол хэрэглvvр болсон компьютерийн салбар дахь дvр тєрх ийм байгаа болохоор энэ чиглэлийн хєгжил ямархуу байгааг та одоо дvгнэхэд амархан боллоо
Програм хангамж бол богино хугацаанд амжилт олж болох тэргvvлэгч салбар гэгдээд байгаа билээ.
Монгол хvний оюуны боломжийг ашиглах гол салбар гэж хэлж болно. Гэхдээ єнєєдрийн нєхцєл байдал ямар байгаа вэ? Албан бус судалгаагаар 600, 700, бvр мянга хvртэлх тооны монгол програмист байдаг гэсэн. Харин програм зохиогч гэдэг бол зvгээр диплом євєрлєсєн ч юм уу, эсвэл мэргэжлийн бус хvн ч хийхээр вэб хуудас бичсэн болгоныг хэлэхгvй нь ойлгомжтой. Тэгээд програмист юу хийж чаддаг байж “нэрээ” хамгаалах вэ? Хамгийн наад захын шалгуур гэхэд тухайн програмистын хийсэн ажил дор хаяж мянган мэдэгдэж, vр дvн нь харагдсан байх ёстой гэнэ. Яг ийм хvнийг монголд тооцно гэвэл зуу хvрэхтэй vгvйтэй байгаа ажээ. Та энэ тоог хараад мэдээллийн технологийн паркт байгаа 150 гаруй залуус тэгээд хэн ч биш болж байна уу гэж уурсаж магад. Тэд програмист мєн боловч хийсэн ажил нь дээрх энгийн шалгуурт нийцэж байгаа нь хэд болохыг та єєрєє тооцоолоод vз л дээ. Yгvйдээ гэхэд олон улсын хэмжээнд ажил гvйцэтгэхэд чухал шаардлагатай Microsoft, Oracle, Sun, Cisco–ийн тусгай зэрэглэлийн гэрчилгээтэй програмист Монголд хэд байгаа билээ? Гэхдээ энэ байдал ганцхан талаас шалтгаална гэж хэзээ ч байхгvй. Yvнд энэ салбарыг гэсэн тєрийн цэгцтэй бодлого, сурч мэдье, хийе гэсэн хувь хvний зорилго зvтгэл юу юунаас ч илvv чухал билээ

[Almas]

Ихэнхи нь биеээ тоогоод би ганцаараа мундаг програм биччихнэ ухааны юм боддым шиг байгаан? Олон хvн нийлж байж л vнэхээр лут том мундаг зvйлийг хийх байх. Тэгээд ч нэгэн т хvмvvсийн хэрэглээд заншчихсан, 100 100-н хvн хамтарч ажиллаад, єдєр бvр улам сайжирч буй мундаг програмуудаас илvv гараад програм зохионо гэдэг ч бас хэцvv л ажил байх даа??? Ялангуя Монголчууд бидэн шиг хэтэрхий биеээ тоосон, хамтарч ажиллах чадваргvй хvмvvс бvр л хэцvv байх...
Тэгээд юуны тvрvvнд ашиг л олох гэж бодвол хэзээ ч амжилтанд хvрэхгvй!
Эхлээд програмаа хийгээд сайн рекламдаад тvvнийхээ кракийг хамт хийх хэрэгтэй... Гэхдээ тэр крак нь 1 сарын триалыг 3 сар болгодог, гэхдээ тэгж хэлэхгvй шvv дээ, хvн кракдсан л гэж бодож байтал 3 сарын дараа паг болно. Тэгэхээр нэгэнт тэр програм таалагдсан бол тэр хvн худалдаж авахаас єєр аргагvй гэх мэт аргууд ч байж болно..

Эсвэл зvгээр л эхнийхээ хувилбарыг vнэгvй хийж тараагаад маш олон хэрэглэгчтэй болсны эцэст тvvнээсээ маш сайжирсан дараагийн хувилбаруудыг зарах хэрэгтэй! Тэгэлгvй зvгээр л нэг програм бичээд шууд зарна гэж байхгvйшд... Тэгэхээр тэр хvртэл тэсэх Мєнгєтэй, тэр програмчдыг цалинжуулах чадвартай компани байх хэрэгтэй. Гэхдээ энэ бол амжилт олох эсэх нь тун эргэлзээтэй учир маш эрсдэлтэй болохоор ямар ч компани энийг хийхгvй!

Сvvлийн боломж нь опен соорс маягаар олон Монгол програмчид нэтээр холбогдон сайн дураараа vнэгvй хийх. Гэхдээ энэ бол бидэн шиг сэтгэхvйтээ хvмvvс хийх болов уу даа?

Ер нь Монголчууд бид хvн А гэсэн бол дагаад А, Б гэсэн аан Б юм байна гээд сууцгаах биш єєрийн толгой, зvрх сэтгэлийнхээ дуудлагаар ажиллаж, амьдарч чаддаг болж, єєрийгєє хєгжvvлж, ямар нэгэн юманд зєв талаар нь шvvмж хийж сурах хэрэгтэй мэт??

Yнэхээр Гарган бид нарынх шиг санаагаар болдог бол сайхнаа?

Дээр нь тэр 3дагч провайдерын тендер энэ тэр болоод байсан.. Бас тэрэн дээр энэ дээдчvvдийн юм их байх шиг байнаа? Ер нь засгийн мєнгє хаяаад энэ гар утасны компаниудыг миаруулаад МЦХ-ээ ашиглаад засгийн газрын хєрєнгєєр улсын тєсвийн том провайдер компани байгуулбал нээрээ гадаад руу мєнгє урсахгvй дээ тээ??

За мєрєєдєхєд мєнгє тєлєхгvйээ гэж...

[Чоно]

Опен соорс төслийг хэрэгжүүлэх чинь маш хэрэгтэй зүйл. Үүнийг Монголчууд биеэ тоосондоо хийхгүй байгаа биш чадахгүйдээ хийхгүй байгаа юм. Их сургуулийн багш нар дотороос опен соорс төсөл удирдаад явуулж чадах багш байхгүй л байгаа биз дээ. Тэгсэн мөртлөө баахан онол яриад, нэг опен соорс төслийг менеж хийхийн тулд ямар багаж яаж ашиглахыг мэдэхгүй хэрэглэж үзээгүй баагийнууд байдагшд.
За сайн дураараа опен соорс төслөөс ажил хийх гэхээр адгийн наад зах нь Англиар имэйл бичдэг програм хангамжийн оюутан цөөхөн биз дээ.

Уг нь хэдхэн сайн менежер байвал опен соорс төсөл эхлээд үйл ажиллагаа нь Монголоор явагдаад тэнд хэн юу хийв гэдэгээрээ моодорхдог, үнэлэгддэг болбол хүмүүс юм хийнэшд. Харин нөгөө их сургуулийн багш нар нь нүдний булай болохгүй юу ;-)

[Чоно]

Аа бас сүүлийн үед Аутсоорсинг гэж яригдах болж, гаднаас ажил аваад хийгээд байх боломж. Миний бодлоор энэ хамгийн том боломж. Энэтхэгүүд үүүний хүчээр л энэ талд мундаг болсон болохоос урьд нь зүгээр хүмүүс нь Америкад очиж ажиллаад үр дүнд нь Америк л улам мундаг болдог байсан. Монгол бол одоо яг эхнийх шиг хүмүүс нь л гадагшаа явдаг тал дээрээ байгаа гээд бодохоор Монголын програм хангамж хэзээ ч хөгжихгүй. Харин гадаадад гайгүй инженерүүд байгаа сураг ажиг арай олон болох шиг байгаан.

[Loader]

аутсоорсингоо жаахан дэлгэрэнгүй бичнэ үү?их сонирхол татаж байна? / баярлалаа [smilie=be mine!.gif]

[Almas]

Харин тийм аутосоорсинг гэж юу гэсэн vг вэ? Гадаадаас ажил авах гэж?

[lfc_mugi1989]

2005 оны бичлэгүүд уншихад срнин байлаа

[Almas]

бараг 4, 5 жилийн өмнөх гэхэд нэг их хуучраагүй байна шүү Аутсоорсингийг юу гэдгийг нь ч мэдэхгүй аутосоорсинг гээд л явж байж дээ

[temee]

neeree outsourcing oo jaahn tailbarlaad ugvul bayrlna shu.admin odoo l a b gui barun solgoogui tseejeer bichne bijde ene talar kk

[Almas]

Дэлхий бөөрөнхий биш гээд нэг ном байгаа тэрийг уг нь олоод уншвал ойлгоно доо.
Ер нь бол дэлхийн өөр газар байгаа хүний ажлыг өөр газраас хийж өгөөд цалин авахыг л товчхондоо хэлээд байгаан. Мэдээж тэгэхийн тулд интернетээр холбогдоно.

[temee]

ene yum shg bn

[Almas]

.